Blog

Pracownikowi, który pracuje w godzinach nadliczbowych przysługuje wynagrodzenie oraz dodatek pieniężny. Pracodawca może zlecić nadgodziny, ale nie może robić tego dowolnie i nie może planować nadgodzin z góry.

Jeżeli w firmie "zaistnieje szczególna potrzeba", pracodawca ma prawo zlecić nadgodziny. Pojęcie jest szerokie i pozwala pracodawcom swobodnie go interpretować.

Kiedy pracodawca może nakazać zostać po godzinach?

Jeżeli występuje "szczególna potrzeba pracodawcy", może on zlecić wykonywanie nadgodzin pracownikowi. Nie ma znaczenia czy pracownik ma jakieś plany lub jego zmęczenie. To prawo daje Kodeks Pracy. Pracownik ma obowiązek dostosować się do poleceń przełożonych. Jest jednak kilka zasad określających to prawo:

• dodatkowa, nadgodzinowa praca musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika;
• praca nie może przekroczyć dopuszczalnych norm - nadgodziny nie mogą przekroczyć 150 godzin rocznie (wyjątek w przypadku kierowców - 260 h rocznie).
• nieprzerwany czas odpoczynku między wykonywaną pracą musi wynosić minimum 11 godzin na dobę

Występują szczególne wypadki: np. gdy pracodawca podpisał układ zbiorowy pracy. Można wtedy zwiększyć dopuszczalną liczbę nadgodzin, ale nie mogą one przekroczyć 416 godzin rocznie dla pracownika. 

Niewykonanie polecenia pracy w zleconych nadgodzinach może skutkować zwolnieniem dyscyplinarnym lub karą dyscyplinarną.

 

Kogo nie dotyczą nagodziny?

Stanowska kierownicze nie są objęte prawem do wynagrodzenia za nadgodzinową pracę. Stanowiska te mają wolną rękę w ustalaniu własnego czasu pracy. Nadgodziny dotyczą oczywiście osób jedynie zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Osoby które pracuję na zasadzie umowy-zlecenia nie są brane pod uwagę w zasadach opisanych przez Kodeks Pracy.

Jeżeli pracownik sam - bez zgody lub polecenia pracodawcy - wykonuje pracę nadgodzinową, nie ma możliwości ubiegania się o wynagrodzenie, chyba, że zostanie w pracy w związku z koniecznością powstałą w efekcie wykonywania jego pracy (np. usterka).

 

Należność za nadgodziny

Czas, który pracownik spędzi w pracy w czasie nadgodzinowym nie zaokrągla się. Oznacza to, że jeżeli pracownik został 40 minut po standardowym czasie pracy, naliczona zostanie mu ułamkowa stawka za tę pracę. 

Jeżeli pracownik pracuje:

•  w święta, niedziele lub nocą - oprócz wypłacalnego zasadniczego wynagrodzenia otrzymać dodatek 100% wysokości wynagrodzenia podstawowego
• w zwykły dzień pracy dodatek wynosi 50% wysokości wynagrodzenia podstawowego

Powyższe dodatki przysługują tylko wtedy, gdy pracodawca nie zdecyduje o wysłaniu pracownika na urlop, w zamian za spędzone nadgodziny w pracy. Pracownik również może złożyć taki wniosek.

Warto także dodać, że praca w dni wolne (soboty, niedziele, święta) jest wyżej premiowana. Jeżeli pracownik w czasie weekendu przepracuje zaledwie cztery godziny w firmie, będzie miał prawo do wnioskowania o cały, inny, dzień wolny za przepracowane nadgodziny.